Historia

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną jako organizacja o zasięgu ogólnopolskim, kontynuująca działalność ruchu rodziców dzieci niepełnosprawnych, rozpoczęła swą działalność w roku 1963 jako Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski przy Towarzystwie Przyjaciół Dzieci (TPD). W przyszłym więc roku będzie obchodziła 50-lecie istnienia.

Lata sześćdziesiąte ubiegłego stulecia rodzice wspominają jako czas narastania goryczy, osamotnienia, napiętnowania i wykluczenia społecznego. Niewiedza lekarzy, niedostępna edukacja, brak kontaktów, rehabilitacji, brak świadczeń socjalnych spowodowała, że zarówno dzieci niepełnosprawne jak i rodzice żyli w całkowitej izolacji. Punktem zwrotnym w tej sytuacji okazała się inicjatywa rodziców dziecka z zespołem Downa pp. Garlickich z Warszawy, którzy przyczynili się do publikacji artykułu autorstwa znanego pisarza Mariana Brandysa pt. „Bolesny temat”. I nagle lawina ruszyła, zaczęli zgłaszać się z całej Polski rodzice dzieci z podobnymi problemami, zaczęli organizować pierwsze kolonie, oddziały w przedszkolach i szkołach.

Początki naszego, rybnickiego Koła PSOUU sięgają roku 1981.

Wówczas to za sprawą Pani Marii Raróg oraz dyrektorki Przedszkola nr 11 – Pani Wandy Zacnej powstało Koło Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski. Działało ono w ramach struktur Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Pierwszą przewodniczącą koła została pani Maria Raróg. Koło rozwijało się szybko. Po trzech latach liczyło już 50 członków. Momentem sprzyjającym jego działalności stało się przekazanie w lutym 1984 roku przez Rybnicką Spółdzielnię Mieszkaniową lokalu przy ul. Orzepowickiej na Osiedlu Nowiny w którym urządzono świetlicę.

W 1988 r. Zarząd Koła PSOUU występował do władz miejskich z propozycją zorganizowania w Rybniku ośrodka dziennego pobytu z możliwością rehabilitacji dzieci z zespołem Downa, niedowładem kończyn, a także po porażeniu mózgowym. Idea budowy takiego ośrodka znalazła odzew u proboszcza parafii p.w. Św. Jadwigi Śląskiej – nieżyjącego już ks. Henryka Jośki, który włączył w to przedsięwzięcie  Komisję Charytatywną Episkopatu Polski.
Zaangażowanie członków rybnickiego koła w budowę tego ośrodka było duże. Rodzice wykorzystywali urlopy  i pracowali przy wznoszeniu jego murów, angażowali się w gromadzenie materiałów i środków finansowych na rzecz powstającego ośrodka. W pomoc włączyły się także ówczesne władze naszego miasta, przedstawiciele przemysłu górniczego, bankowości i szereg indywidualnych sponsorów. I tak w 1990 r. udało się otworzyć Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo i Intelektualnie im. JP II.

W 1991 r. Komitet i Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski oddzieliły się od Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, rejestrując sądownie organizację pozarządową, samopomocową i niedochodową o nazwie Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, którego staliśmy się kołem terenowym. Od tamtej pory istniejemy już jako Koło PSOUU w Rybniku. Funkcję przewodniczącego pełnili kolejno: wspomniana już pani Maria Raróg, pani Maria Lelonek, pan Stanisław Kulpa, pan Jan Motyka, pani Janina Pohl, a obecnie Lidia Moc.

W 1992 roku ówczesny przewodniczący naszego koła pan Stanisław Kulpa wraz z nieżyjącym już panem Henrykiem Taraburą rozpoczęli starania o pozyskanie w Rybniku budynku z przeznaczeniem na Warsztat Terapii Zajęciowej. Spotkali się ze zrozumieniem i życzliwością ze strony Zarządu Miasta Rybnika na czele z ówczesnym prezydentem panem Józefem Makoszem. Wkrótce w budynku przy ul. Kościuszki 55 rozpoczęto remonty i adaptację do przyjęcia osób niepełnosprawnych. Ogromny wkład w realizację tego zadania włożyli ze strony władz miasta pani Maria Kufa-Skorupa i nieżyjący już wiceprezydent pan Józef Cyran.

Należy także wspomnieć, że przy tworzeniu Warsztatu Terapii Zajęciowej, mieli swój wkład merytoryczny i organizacyjny dyrektor OPS pan Jerzy Kajzerek oraz nieżyjąca już pani Elżbieta Frydrych – wówczas dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Rybniku. W styczniu 1997 r. czyli 15 lat temu Warsztat Terapii Zajęciowej „Przystań” został otwarty dla 35 uczestników. Kolejnymi kierownikami w tej placówce byli: pan Leszek Frydrych, pani Jadwiga Buchta, pani Danuta Reclik i obecnie funkcję tą pełni pani Agata Marszałek. W zajęciach warsztatu bierze obecnie udział 45 uczestników w 9 pracowniach tj. technicznej, ceramicznej, ekspresji artystycznej, witrażu i biżuterii artystycznej, komputerowej,  plastycznej, gospodarstwa domowego, tkactwa i rękodzieła włókienniczego, krawiectwa, haftu i koronkarstwa.

Z racji bardzo dużego zainteresowania zajęciami warsztatowymi rodziców i ich niepełnosprawnych dzieci, w 1999 r., ówczesny zarząd rybnickiego koła pod przywództwem pana Jana Motyki rozpoczął starania o pozyskanie budynku w celu otwarcia drugich Warsztatów Terapii Zajęciowej. Spotkaliśmy się kolejny raz ze zrozumieniem i poparciem ze strony władz miasta na czele z panem prezydentem Adamem Fudali. Otrzymaliśmy budynek przy ul. Andersa 14. I znowu dzięki wsparciu finansowemu władz naszego miasta oraz środków uzyskanych z PFRON-u, pomocy w organizacji i doradztwie ówczesnej kierownik WTZ 1 pani Danucie Reclik, wsparciu radnego Leszka Kuśki i Henryka Ryszki mogliśmy w lipcu 2003 r. otworzyć kolejną placówkę dla naszych podopiecznych.

Mając na względzie, że wśród dzieci członków naszego Koła PSOUU są osoby, które nie kwalifikują się do zajęć w WTZ, z inicjatywy pana Stanisława Kulpy, zarząd koła pod kierownictwem pana Jana Motyki rozpoczął starania o powstanie Środowiskowego Domu Samopomocy dla najbardziej potrzebujących. Po raz kolejny władze Miasta Rybnika przyszły z pomocą i wsparciem finansowym. Dzięki takim osobom jak: pan prezydent Adam Fudali, pani wiceprezydent Ewa Ryszka,  udało się w 2006r. otworzyć znakomicie wyposażony i urządzony Środowiskowy Dom Samopomocy przy ulicy Karłowicza. Choć w tej chwili nie jesteśmy organem prowadzącym tą placówkę, to jesteśmy dumni, że powstała i służy osobom których los dotknął najbardziej.

W naszym mieście udało się przez wszystkie te lata opracować i zrealizować w znacznym stopniu kompleksową opiekę, rehabilitację, edukację i wsparcie osób niepełnosprawnych w różnych obszarach – niepełnosprawnych ruchowo, intelektualnie, niewidomych, niesłyszących, wykluczonych społecznie – od urodzenia  po wiek starczy.

Podsumowując, obecnie nasze koło liczy 133 członków, w prowadzonych placówkach dla 85 uczestników zatrudniamy 41 pracowników, prowadzimy:

• 2 placówki WTZ,

• organizujemy corocznie turnusy rehabilitacyjne, wycieczki,

• jesteśmy organizatorami szeregu imprez o charakterze rekreacyjnym, sportowym i kulturalnym (tj. rozgrywki sportowe, festyny, loterie fantowe, wystawy prac plastycznych i rękodzieła)

• prowadzimy warsztaty i szkolenia dla pracowników i rodziców,

• korzystamy z pomocy wolontariuszy i wspieramy ten ruch od wielu lat,

• prowadziliśmy 2 mieszkania treningowe w ramach projektu z UM

Nasza działalność została dostrzeżona i otrzymujemy szereg podziękowań i wyróżnień min. nagrodę przyznaną przez Federację Rozwoju Demokracji Lokalnej, przez Kapitułę Konkursu Pro Publico Bono która uhonorowała nasze stowarzyszenie tytułem ”Instytucji roku 2002”.

Wszystkie nasze działania nie byłyby możliwe do zrealizowania gdyby nie wsparcie, pomoc finansowa, zaangażowanie, a przede wszystkim zrozumienie i ogromne serce Samorządu i Zarządu Miasta Rybnika wszystkich kadencji, Ośrodka Pomocy Społecznej, PFRON-u, kierowników,  terapeutów, pracowników administracji i obsługi zatrudnionych w WTZ, przyjaciół, a przede wszystkim rodziców zaangażowanych w pracę kolejnych Zarządów Koła, Komisji Rewizyjnych i naszych Elektorów.

Jesteśmy Organizacją Pożytku Publicznego, posiadamy osobowość prawną i z racji tego otrzymujemy również wsparcie finansowe w postaci 1% od naszych darczyńców, chcę przy tej okazji wszystkim tym, którzy w ten sposób wspierają naszą działalność serdecznie podziękować, chcę podziękować wszystkim instytucjom i sponsorom, na których pomoc możemy zawsze liczyć.